Valladolid to kompletne zaprzeczenie tego, co zobaczyć można w Cancun, Tulum czy Playa del Carmen. Ledwie trzy godziny drogi od meksykańskiego wybrzeża Morza Karaibskiego, a krajobraz zmienia się o 180 stopni – kolonialna architektura, kolorowe ulice, wiekowe zabytki i zwykłe życie mieszkańców Jukatanu. O tym co warto zobaczyć w Valladolid i okolicach oraz jak zaplanować pobyt w mieście, dowiecie się z tego przewodnika.
Valadollid i okolice – mapa
Pozostałe przewodniki z Meksyku:
- Atrakcje w Meksyku. Co zobaczyć na Jukatanie?
- Zwiedzanie Jukatanu. Informacje praktyczne
- Isla Contoy. Zjawiskowa wyspa na Jukatanie
- Cenoty na Jukatanie – które są najpiękniejsze?
- Miasta Majów w Meksyku
- Sian Ka’an. Kawałek raju na Jukatanie
- Rio Lagartos. W świecie krokodyli i flamingów
Kilka ciekawostek
Chociaż to trzecie najbardziej zaludnione miasto Jukatanu, w ogóle tu tego nie czuć. Valladolid zostało założone w XVI wieku przez konkwistadorów z Europy, a nadanie miastu nazwy takiej samej, jaką wówczas nosiła stolica Hiszpanii, miało tylko uwypuklić wpływy hiszpańskie. Valladolid powstało na gruzach majańskiej osady, której kamienie posłużyły do budowy nowych ulic i budynków. Do tej pory zachował się typowy dla miast kolonialnych układ urbanistyczny ulic, co było jednym z powodów wpisania Valladolid na listę pueblos magicos – meksykańskich miast, które wyróżniają się tradycją, kulturą, architekturą, zabytkami, kuchnią i innymi walorami.
Losy Majów żyjących na skolonizowanych terenach wokół Valladolid były bardzo trudne. Ciemiężcy z Europy traktowali lokalną ludność jak tanią siłę roboczą, jak niewolników, których można wyzyskiwać, a ich kulturę i wierzenia niszczyć. Miasto było świadkiem wielu krwawych rebelii i powstań, które na celu miały odebranie władzy Hiszpanom. Obecnie to kameralne, malownicze miasteczko, w którym przyjemnie spędza się czas. Do tego Valladolid jest świetną bazą wypadową do zwiedzania okolicy.
Co robić w Valladolid i okolicach?
1. Spędź wieczór na głównym placu Valladolid
Parque Principal Francisco Cantón Rosado to główny plac miasta, który wieczorami wypełnia się ludźmi i ptakami. Trele tych drugich są tak głośne, że potrafią zagłuszać rozmowy. Życie zaczyna tu tętnić tuż po zachodzie słońca. Przy uroczej fontannie odbywają się pokazy taneczne w lokalnych strojach, mieszkańcy wychodzą na pogawędki z sąsiadami, spotykają się tu młodzi ludzie, do budek ze street foodem ustawiają się długie kolejki. A nad wszystkim górują dwie wieże kościoła San Servacio. Fajnie tu przyjść, by poczuć klimat miasta. W tym parku bije serce Valladolid
2. Spaceruj kolorowymi uliczkami Valladolid
Valladolid słynie z kolorowych uliczek i układu miejskiego, który pozostal niezmieniony praktycznie od momentu powstania miasta. Dzięki temu obecnie możemy spacerować prostopadłymi ulicami i zachwycać się kolorami niskiej zabudowy. Do tego w mieście znajdziecie wiele klimatycznych barów, sklepików i restauracji. Co prawda wystarczy się nieco oddalić od centrum miasta, a jego ulice od razu stają się bardziej odrapane i zaniedbane. Jednak centralna część Valladolid podobała nam się bardzo i warto wybrać się na spacer w poszukiwaniu najbardziej kolorowych zaułków.
3. Odwiedź jeden z zabytków w Valladolid
A przy okazji spacerów, warto też poznać historię miasta i rzucić okiem na jeden czy dwa zabytki. Spośród miejskich atrakcji, całą uwagę skupia na sobie przede wszystkim wspomniany już wcześniej kościół, iglesia de San Servacio. W tej świątyni najważniejszym zabytkiem jest barokowy ołtarz boczny, wykonany w stylu hiszpańsko-meksykańskim. Oprócz tego warto zajrzeć do Museo San Roque, które prezentuje zbiory poświęcone historii Jukatanu i kulturze Majów, mieszczące się w budynku zakonnym z XVI wieku. Nie lada gratką będzie też wizyta na targu miejskim. Najważniejszym zabytkiem z Valladolid jest Convento de San Bernardino de Siena, czyli najstarszy kościół katolicki na Jukatanie, z którego prowadzono akcję chrystianizacyjną Majów. Warto też zajrzeć do Casa le los Venados.
4. Próbuj regionalnej kuchni w Valladolid
W Valladolid warto wybrać się do restauracji z kilku względów. Już sama kuchnia meksykańska jest słynna na całym świecie i została wpisana na listę UNESCO. Każdy z regionów Meksyku wyróżnia się własnymi tradycjami kulinarnymi. Kuchnia Jukatanu to połączenie tradycji majańskich z hiszpańskimi, przywiezionymi z Europy przez kolonizatorów. A przede wszystkim Valladolid posiada kilka własnych, lokalnych potraw, których nie zjecie nigdzie indziej. Należą do nich choćby Lomitos de valladolid – schab wieprzowy podawany w sosie pomidorowym oraz Longaniza de valladolid – lokalna kiełbasa z przyprawami. Na uwagę zasluguje też fakt, że w miasteczku działa kilka naprawdę niezłych knajpek.
5. Odwiedź cenoty w pobliżu Valladolid
Najwięcej cenot na Jukatanie znajduje się w okolicach Valladolid. I właśnie w tej części półwyspu cenoty zachwyciły nas najbardziej. Warto zrobić sobie jedno lub dwudniową wycieczkę szlakiem najpiękniejszych cenot. Niektóre z nich, choćby cenota Oxman, znajdują się niemal w granicach miasta i można do nich dojechać rowerem lub skuterem. Inne wymagają już przejazdu autem lub taksówką, ale naprawdę warto. Sami wybraliśmy się na taką całodniową wycieczkę szlakiem cenot i kilka razy naprawdę zaparło nam dech w piersiach w wrażenia. Najmocniej polecamy cenotę Palomitas, Xcanche, Hubiku, Sac Aua oraz Xcanahaltum. Więcej o cenotach na Jukatanie przeczytacie w naszym artykule.
Palomitas Chukum Sac Aua Xcanahaltun
6. Pływaj łodzią po Rio Lagartos
Valladolid jest najlepszą bazą wypadową na zorganizowanie wycieczki do rezerwatu Rio Lagartos. Na terenie laguny o tej samej nazwie można pływać łodziami, a podczas rejsu zaobserwować krokodyle z odłegłości nawet kilkudziesięciu centrymetrów! Oprócz tego, Rio Lagartos jest ostoją dla dzikich ptaków – pelikanów, kormoranów, czapl, fregat oraz domem dla kolonii ponad 40 tysięcy flamingów. Na terenie Rio Lagartos znajduje się też rozławione przez media społecznościowe miejsce zwane Los Coloradas. Są to saliny wypełnione różową wodą, które najlepiej się prezentują przy dobrych warunkach słonecznych i z samego rana. Więcej o wycieczce do Rio Lagartos pisaliśmy w tym miejscu.
7. Zobacz jeden z nowych 7 cudów świata
Będąc w Valladolid nie można ominąć wizyty w Chichen Itza. W końcu to jeden z nowożytnych siedmiu cudów świata i jedno z najwspanialszych miast majańskich. Chichen Itza jest znane przede wszystkim dzięki piramidzie o idealnych proporcjach, stanowiącej dla Majów swoisty kalendarz. Oprócz tego na terenie strefy archeologicznej można zobaczyć wiele innych zabytków, w tym największe na świecie boisko do rytualnej gry w piłkę. Niedaleko Chichen Itza znajduje się też jedna z ładniejszych cenot na Jukatanie, Ik Kil. Dopełnienie wycieczki może stanowić wizyta w hacjendzie Oxman, na ternie której oprócz kolonialnej architektury również znajdziecie ciekawą cenotę i restaurację.
8. Zwiedź mniej popularne majańskie miasto
Na północ od Valladolid leży kolejne miasto Majów, nieco mniej znane od tych najpopularniejszych stref archeologicznych. Teren Ek Balam jest niewielki, ale zasługuje na uwagę z kilku względów. Przede wszystkim można tu oglądać nietypowe nawet dla Majów rozwiązania architektoniczne, a także przepiękne zdobienia, ornamenty i płaskorzeźby w grobowcach. Po drugie, w Ek Balam znajduje się jedna z ostatnich piramid majańskich na Jukatanie, na które można jeszcze wejść. Miasto Ek Balam zdecydowanie wyróżnia się na tle innych majańskich ruin. Idealnie nadaje się na półdniową wycieczkę z Valladolid. 1,5 kilometra od ruin znajdziecie też uroczą cenotę Xcanche.
9. Wybierz się na city break do Meridy
Największe miasto regionu, stolica Jukatanu, metropolia uznawana za jedno z najlepszych do życia, najbezpieczniejszych miast w Meksyku. Słynie z muzeów i licznych wydarzeń kulturalnych. Niejednokrotnie była typowana jako jedno z najpiękniejszych miast w Meksyku, aż dwukrotnie wybrano Meridę Amerykańską Stolicą Kultury. Słynie z pięknej architektury, kolorowych uliczek, licznych zabytków i największej katedry w Ameryce kontynentalnej. Najciekawszym zabytkiem, jaki możecie zobaczyć w Meridzie, jest Muzeum Świata Majów.
10. Zrób sobie zdjęcie w żołtym mieście Izamal
Izamal zostało wybudowane na ruinach majańskiego miasta, a słynie z żółtej architektury i dużego konwentu Convento de San Antonio de Padua. Dlaczego całe centro storico Izamal jest żółte? Najczęściej przyjmuje się taką wersję, że po wizycie w miasteczku Jana Pawła II podczas jego pielgrzymki do Meksyku, budynki pomalowano na kolory watykańskie, czyli na żółto i biało. Dzięki temu Izamal wyróżnia się na tyle innych jukatańskich miast i z roku na roku przyciąga coraz więcej turystów. Miejscowość jest spokojna i malownicza, ładnie prezentuje się na zdjęciach. Warto wybrać się tu na spacer, a wizytę w Izamal można połączyć z wycieczką do Meridy.
11. Pojedź na wycieczkę do Uxmal
To już nieco dalej położona atrakcja, ale jeśli macie pod dostatkiem czasu, to warto wybrać się i tu. Uxmal to ruiny miasta Majów. Ale nie byle jakiego, bo wpisanego na listę UNESCO. Uxmal wyróżnia się wspaniałą architekturą, doskonale zachowanymi zdobieniami. Majańskie miasto zostało zaprojektowane w stylu puuc, dzięki czemu możemy podziwiać dobrze zachowane elementy zdobień, ornamentów i płaskorzeźb. Najbardziej charakterystycznym punktem miasta jest tak zwana Piramida Wróżbity, zbudowana na planie koła. W jej wnętrzu znajduje sie aż 5 świątyń! Ze wszystkich stref archeologicznych, które zwiedziliśmy na Jukatanie, to właśnie w Uxmal podobało nam się najbardziej.
12. Wypocznij na plaży w Tulum
Tulum to popularny kurort nad Morzem Karaibskim, pełen klimatycznych uliczek, boho hoteli, fajnych restauracji. Do tego w okolicach miasta znajdują się piękne plaże, dwie strefy archeologiczne (Tulum i Coba), malownicza laguna Kaan Luum z cenotą na środku jeziora, kilka innych cenot, w tym Dos Ojos. Z Tulum też warto wybrać się na rejs do wspaniałego rezerwatu przyrody Sian Ka’an, gdzie zobaczycie delfiny, krokodyle i żółwie morskie w ich naturalnym środkowisku. Idealny plan na jednodniową wycieczkę z Valladolid!
Holistika Strefa archeologiczna Tulum Dos Ojos Kaan Luum
Gdzie zjeść w Valladolid?
IX CAT IK – położona nieco na uboczu tradycyjna restauracja z lokalną kuchnią, jedno z najczęściej polecanych miejsc w Valladolid – również przez miejscowych.
Nena Nena – w tym miejscu byliśmy kilka razy. Cudowny klimat, fajny wystrój, przemiła obsługa, tradycyjna kuchnia meksykańska, ciekawe drinki. Jedzenie podane w miły dla oka sposób i smaczne. Do tego na miejscu macie możliwość zagrania w różne lokalne gry towarzyskie, obejmujące także picie tequili 😉
Agustin Gusto – nie mieliśmy zbyt dużych oczekiwań, w końcu to restauracja hotelowa. A wyszliśmy stąd zachwyceni. To była najlepsza kolacja, jaką zjedliśmy na Jukatanie! Warto spróbować typowych jukatańskich dań, np. queso relleno.
Yakunaj Cucina Mexicana – kolejna bardzo smaczna miejscówka, gdzie spróbujecie nie tylko typowej kuchni meksykańskiej, ale i regionalnych potraw.
Conato – hipsterka knajpka z nowoczesną kuchnią meksykańską i kilkoma daniami międzynarodowymi. Fajny wystrój i klimat.
Mole de pollo w Agustin Gusto Enchiladas w Nena Nena Ceviche w Nena Nena Poc chuc w Conato
Gdzie spać w Valladolid?
Valladolid posiada nieźle rozbudowaną bazę noclegową, na którą składają się niedrogie pensjonaty i hotele, kilka hosteli oraz bardziej wypasione noclegi na obrzeżach miasta. Noclegów można szukać w wyszukiwarce Booking, Agoda czy Airbnb. Ze swojej strony możemy polecić Hostel Casa Xtakay, który posiada również pokoje prywatne – wygodne i niezwykle czyste. Do tego właściciele hostelu są przemili i bardzo pomocni, lokalizacja jest genialna, obiekt posiada klimatyczny ogródek i przestrzeń wspólną, a rano serwowane są smaczne śniadania.
Jak się dostać do Valladolid?
Do Valladolid najwygodniej dostać się autobusem ADO, które dojeżdża do miasta niemal z każdej innej większej miejscowości na Jukatanie. Dojedziecie tu z Cancun, Meridy, Tulum, Playa del Carmen i Bacalar. Jeśli szukacie bardziej szczegółowych informacji na temat poruszania się autobusami po Jukatanie, zajrzyjcie do naszego przewodnika „Zwiedzanie Jukatanu. Informacje praktyczne”. Do Valladolid dostaniecie się też colectivo z Chichen Itza i cenoty Ik Kil za 40 peso.
Czy warto odwiedzić Valladolid?
Zdecydowanie tak! Niedość, że miasto samo w sobie jest urocze, kolorowe i interesujące, to na dodatek może być świetną bazą wypadową do zwiedzania okolicy. My w Valladolid czuliśmy się bardzo dobrze. Miasteczko jest kompaktowe, nie przytłacza, nie męczy, a jego atmosfera sprawia, że pobyt tam to prawdziwa przyjemność.
Udanej podróży, Magda