Treskawec to nazwa prawosławnego monasteru w centralnej Macedonii, który jest jedną z ciekawszych atrakcji tego kraju. Macedonia jest jednym z najrzadziej odwiedzanych państw w Europie. A jeśli już do Macedonii jedziemy, to często kończymy na wizycie w Skopje, Kanionie Matka i nad Jeziorem Ochrydzkim. Jednak ten niewielki kraj ma do zaoferowania wiele więcej. Jaskinie, raftingi, stare świątynie, góry i wodospady, urocze miasteczka i właśnie monastery, takie jak Treskawec. Jak zaplanować wycieczkę do Treskawca i czy w ogóle warto tam jechać?
Góra Zlatowraw | Treskawec
Zaletą Treskawca jest przede wszystkim jego położenie. Monaster wznosi się między skałami na wysokiej górze Zlatowraw, liczącej sobie 1422 m.n.p.m. Na miejscu byliśmy dość zaskoczeni – spodziewaliśmy się niewielkiego wzniesienia, ujrzeliśmy górę. Zlatowraw wyrasta dość niespodziewanie na płaskowyżu, 6 kilometrów od miasta Prilep. Dość płaskie, kolorowe pola i lasy wypiętrzają się nagle na horyzoncie w wysokie, ośnieżone pasmo górskie. Wijąca się asfaltowa droga, która koniec swój znajduje niemal pod samą bramą do kompleksu świątynnego, idealnie się nadaje na pieszą wędrówkę. Mijane formacje skalne obrośnięte mchem na tle płaskowyżu i pobliskch gór, prezentują się rewelacyjnie.
Musimy przyznać, że zimą nieźle się zmachaliśmy wchodząc na górę, a i tak nie zaczynaliśmy od samego dołu. Momentami trasa jest bardzo stroma. Jednak panorama dzikich gór wynagradza wszelkie trudy. Krajobraz kojarzył nam się nieco z tolkienowskim Rohanem, tym z filmu. Jeszcze na początku drogi da się dojrzeć górę zwieńczoną ogromnym krzyżem, tuż nad Prilepem. Droga wije się przez pola, między skałami a monaster oglądany z dołu wydaje się być bardzo odległy i nie do zdobycia. Roślinność porastająca górę przypomina trochę szkockie wrzosowiska i wygląda ciekawie nawet w środku zimy. Latem, kiedy jest zielono, musi tam być jeszcze ładniej. Pod samą bramą na teren kompleksu świątynnego znajduje się mapa z zaznaczonymi trasami trekkingowymi w okolicy.
Monaster | Treskawec
Sama świątynia spłonęła w 2014 roku i na tym etapie (styczeń 2019), jest w trakcie remontu. Widać, że najpierw ruszono z odbudową budynków użytkowych, a sama świątynia dołsownie leży odłogiem. Niekiedy baliśmy się wchodzić do poszczegółnych części niewielkiego monasteru w obawie przed zawaleniem. Choć całkowicie zdewastowany, wewnątrze malowidła wyglądają niezwykle. Gdyby tylko tak odrestaurować stare freski! Sam kompleks nie jest może bardzo wyróżniający się na tle innych, położonych w Macedonii, ale to właśnie lokalizacja Treskawca na szczycie góry sprawia, że jest on godny uwagi. Rusztowania otaczające świątynię na zewnątrz nie pozwalały w pełni docenić uroku tego miejsca. Za kilka lat, gdy świątynia zostanie całkowicie wyremontowana, z pewnością będzie stanowiła jeden z głównych punktów na mapie atrakcji Macedonii. Obecnie niewiele osób tam zagląda, co traktujemy jako zaletę. Na górę wchodziliśmy sami oraz sami kompleks zwiedzaliśmy. Monaster zamieszkuje tylko jeden mnich i nie odbywają się tam żadne nabożeństwa. Wewnątrz świątyni nie można robić zdjęć.
Historia Monasteru | Treskawec
Ten prawosławny monaster pod wezwaniem Zaśnięcia Matki Bożej, położony jest niecałe 6 kilometrów od miasta Prilep. Nazwa Treskawec oznacza miejsce, w które uderzają pioruny. Został zbudowany na przełomie XII i XIII wieku, ale nie był pierwszą świątynią zlokalizowaną na górze Zlatowraw, ponieważ powstał na miejscu dawnej świątyni chrześcijańskiej. Treskawec wybudowano w stylu bizantyjskim, ale z bałkańskim sznytem – jest to charakterystyczna budowa, jakich wiele możemy znaleźć nie tylko na terenie Macedonii, ale całego Półwyspu Bałkańskiego. Jest to niewielka, przysadzista świątynia, a jako budulec wykorzystano czerwoną cegłę oraz czerwone dachówki. Przez maleńkie pionowe okienka przebija się do ciemnego środka odrobina światła. Kopuły ozdobione są wiekowymi, wprawiajacymi w podziw freskami. Pochodzą one z XVII i XVIII wieku i przykryły one znaczą część o wiele starszych malowideł ściennych. W pożarze w 2014 roku cerkiew na szczęście nie ucierpiała. Jednak szkoda, że pieniądze które można by było włożyć w renowację Treskawca, muszą być przeznaczane na kapitalny remont przyległych zabudowań gospodarczych.
Nocleg obok cerkwi | Treskawec
Co ciekawe, czytaliśmy o możliwości noclegu na terenie kompleksu. Sami z tego nie korzystaliśmy i sytuacja mogła się zmienić po pożarze, dlatego lepiej nie brać tej informacji za pewnik. Przy niektórych innych macedońskich monasterach również można spędzić noc, spożywać posiłki z mnichami, modlić się z nimi i obserwować ich życie, dlatego całkiem prawdopodobne, że i w Treskawcu rzeczywiście taka możliwość istnieje. Co prawda taki nocleg jest darmowy, ale w dobrym tonie jest pozostawienie chociaż małego datku – który przy odbudownie Treskawca może się okazać nieocenioną pomocą. Musimy przyznać, że Treskawec jest doskonałym miejscem na medytację i sposoba się tam wszystkim tym, którzy szukają spokoju. Rzadko się zdarza, że można gdzieś (np. poza pustynią) doświadczyć takiej ciszy. Zwłaszcza, że kilka kilometrów dalej znajduje się miasto.
Informacje praktyczne | Treskawec
Dojazd do Macedonii – najlepiej bezpośredni lot polskimi liniamii lotniczymi z Warszawy (średnia cena w jedną stronę to 320 zł) lub w rewelacyjnie nieskich cenach liniamii Wizzair z Budapesztu (bardzo często po 40 zł w jedną stronę, na sylwestra w obie strony zapłaciliśmy 140 zł os osoby w dwie strony). Samoloty obu linii lądują w Skopje. Można również próbować z przesiadką we Wiedniu liniami Austrian, jednak loty w obie strony będą kosztowały aż ponad 1000 zł. Popularne są również objazdówki po Bałkanach, trzeba jednak wtedy pamiętać, że autostrady w Macedonii są płatne.
Link do poradnika „Jak szukać tanich biletów lotniczych” – https://wypiszwymalujpodroz.pl/felietony/tanie-bilety-lotnicze/
Dojazd – najlepiej będzie dojechać do miasta Prilep. Autobusy do Prilepu odjeżdżają ze wszystkich większych miast w Macedonii – ze Skopje, Ochrydy czy Bitoli. Z samego Prilepu trzeba będzie już wziąć taksówkę lub wybrać się na spacer. Trzeba jednak nastawić się wtedy na długą wędrówkę – do samego podnóża góry jest 6 kilometrów od granic miasta, a samo wejście na szczyt też zajmuje trochę czasu. Taksówkę bez problemu złapiecie w mieście już pod dworcem autobusowym. Z Bitoli do Prilepu autobusy kursują praktycznie co pół godziny. Bilety kupuje się w kasach na dworcach autobusowych, gdzie raczej bez problemu dogadacie się po angielsku. Rozkład jazdy znajdziecie na poniższych stronach. Warto kupować bilety w dwie strony, bo wtedy zapłacicie o wiele mniej.
Rozkład jazdy autobusów ze Skopje – http://www.sas.com.mk/
Rozkład jazdy autobusów z Ochrydy, Bitoli, Kruseva – https://www.balkanviator.com/en/
Dojazd z Prilepu do Treskawca – pod górą macie trzy opcje: albo idziecie pieszo całą trasę, albo taksówka zawiezie Was do połowy lub innego umówionego momentu, albo pod same bramy Treskawca. Asfaltowa droga poprowadzi Was aż na sam szczyt. My z racji braku czasu i niesprzyjającej pogody, zdecydowaliśmy się na wjazd taksówką mniej więcej do połowy. Taksówkarz potem zjechał do miasta na dwie godziny, by wrócić po nas w to samo miejsce po dwóch godzinach. Za całość zapłaciliśmy 620 denarów macedońskich (45 zł w styczniu 2019 roku), chociaż gdy wysiadaliśmy w połowie drogi, na taksometrze wyświetlała się kwota 250 denarów – czyli w obie strony powinniśmy zapłacić około 500 denarów. Jednak śpieszyliśmy się na autobus powrotny i nie mieliśmy czasu na dyskusję z kierowcą, więc zapłaciliśmy żądaną cenę.
Wejście na górę – na miejscu byliśmy zaskoczeni wysokością góry. Trasa jest przyjemna, nie można się zgubić. Asfaltowa droga wije się zakosami pod same bramy klasztoru, ale miejscami naprawdę jest dość stromo. Co prawda żadni z nas wyczynowcy, ale nieźle się zmachaliśmy. Wejście od połowy (miejscami oblodzoną drogą), zwiedzanie, robienie zdjęć i zejście na sam dół góry (kierowca spóźnił się 20 minut), zajęło nam 2 godziny. Jednak gdybyście chcieli wchodzić sami od samego dołu, trzeba doliczyć co najmniej po godzinie w jedną stronę, o ile nie więcej – w zależności od Waszej kondycji. Wycieczka do Treskawca zajmie Wam maksymalnie pół dnia – chyba, że zdecydujecie się pochodzić po szlakach rozsianych w okolicy. Autem można zajechać też na parking znajdujący się pod samym monasterem. Wtedy cała wycieczka łącznie z dojazdem z Prilepu zajmie Wam około 1-1,5 godziny.
Zwiedzanie – jest darmowe i nie powinno Wam zabrać więcej niż pół godziny.
Kiedy jechać – oczywiście najlepiej wiosną i latem, kiedy panuje przyjemna pogoda, a roślinność jest zielona. Nam wypadło odwiedzić Treskawec głęboką zimą i nie było z tym problemu. Auto było w stanie wjechać tylko do połowy, bo od pewnego momentu droga była zbyt oblodzona i zbyt stroma. Ale mając zimowe buty bez problemu zdobyliśmy szczyt, ponieważ oblodzona droga w większości była przykryta śniegiem i oblodzenie występowało tylko miejscami, także w każdym momencie udawało się znaleźć jakieś dogodne przejście. Także zdobywanie góry zimą także jest dobrym pomysłem. Trzeba mieć na uwadze, że latem temperatury w Macedonii są bardzo wysokie, a po drodze nie mija się żadnych drzew i trudno o cień – w takich warunkach wspinaczka może okazać się nieznośna.
Lot paralotnią – po drodze na szczyt będziecie mijać miejsce, z którego latem odbywają się loty paralotniami. O szczegóły trzeba już pytać na miejscu, ponieważ nie udało nam się zdobyć konkretnych informacji o tej atrakcji, a stacja zimą była nieczynna.
Nocleg – spać można – tak wcześniej zostało już wspomniane – w samym Treskawcu, albo w mieście Prilep. Ceny za jedną noc w hotelu zaczynają się już od 30 zł od osoby.
Czy warto tam jechać? | Treskawec
Z pewnością! Jest to mniej znana atrakcje Macedonii, a już samą Macedonię i tak odwiedza niewielu turystów. Szlak można mieć tylko dla siebie, bo Treskawec to miejsce, gdzie nacieszycie się ciszą i spokojem. Widoki z góry są oszałamiające, a zwiedzanie monasteru będzie gratką dla miłośników historii i kultury. Wizyta w Treskawcu może w ciekawy sposób zapełnić Wam połowę dnia podczas zwiedzania Macedonii, być przyejmnym trekkingiem i odpoczynkiem połączonym z podziwianiem macedońskiej przyrody i historii. Podczas naszej wizyty w Macedonii, to właśnie Treskawec i góra, na której jest położony, zrobiły na nas największe wrażenie. Bardzo Wam to miejsce polecamy!
