Dasht-e Lut. Kaluty i pustynia w Iranie

Dasht-e Lut, czyli Pustynia Lota w Iranie i kaluty, które na niej można podziwiać, to miejsce, które zwaliło nas z nóg i gdzie zostawiliśmy nasze serca. Jako wielbiciele pustyni zawsze staramy się odwiedzić takową, jeżeli leży na terenie państwa, które akurat zwiedzamy. Tak było i podczas naszej podróży po Iranie. I to był strzał z dziesiątkę! Po magicznych pustyniach Izraela czy komercyjnych saharyjskich piaskach w Maroku, irańska Dasht-e Lut uplasowała się w naszej czołówce najpiękniejszych miejsc, jakie widzieliśmy w życiu. Jak zaplanować wycieczkę na Dasht-e Lut?

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Turystyka na Pustynia Lota | Dasht-e Lut

Dasht-e Lut nie jest pierwszym miejscem, które przychodzi nam na myśl, kiedy myślimy o Iranie. Bardziej popularna jest Wielka Pustynia Słona, położona w rejonie miasta Kashan, gdzie dociera większość zorganizowanych wycieczek. Z kolei niewiele z nich wybiera Pustynię Lota, co stanowi jej ogromny atut – zero komercji, autentyczność i czysta natura to coś, co na każdym zrobi wrażenie. Z drugiej strony, poznaliśmy mieszkańców okolicznych wiosek oraz ich historie – wielodzietne rodziny, brak perspektyw, pracy czy możliwości rozwoju, skutkują biedą panującą w regionie. Dopiero otwarcie na świat i turystykę pozwoliło im rozpocząć życie na nieco wyższym poziomie, w rozumieniu „życia na poziomie” w irańskiej rzeczywistości. Domy, które wybudowali dla gości za pierwsze pieniądze uzyskane z turystyki, są dla nich szczytem luksusu. Turysta z Europy widzi proste, zimne pokoje lub baraki bez żadnych udogodnień i łazienkę na dworze, w której o ciepłej wodzie można tylko pomarzyć. Może więc spokojny, zdrowy rozwój turystyki w rejonie Dasht-e Lut, pozwoli Irańczykom mieszkającym w okolicach pustyni na lepszy byt.

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Bezpieczeństwo | Dasht-e Lut

Pustynny klimat, brak pracy, roślinności i upraw, dziesiątki kilometrów do najbliższych miast nie są jedynymi utrudnieniami, z jakimi muszą się mierzyć mieszkańcy okolic Dasht-e Lut. Na poprawę ich losu i poziomu zaangażowania w turystykę nie wpływa korzystnie fakt samego położenia Pustyni Lota. Przez teren ten wiedzie droga do Pakistanu, która owiana jest złą sławą szlaku przemytniczego, porwań turystów i napadów. Co prawda w ostatnich kilkunastu latach handel i przemyt narkotyków podobno ustał i do negatywnych incydentów nie dochodzi, jednak ferment w powietrzu został. Nawet na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych można znaleźć ostrzeżenia przed podróżami do Sistanu i Beludżystanu, w których to właśnie położona jest Dasht-e Lut. My czuliśmy się tam bezpiecznie, nic złego nie wydarzyło się nam ani tym wszystkim turystom, którzy od lat odwiedzają Pustynię Lota. Jednak zawsze trzeba mieć na uwadze nie tylko podstawowe zasady bezpieczeństwa, ale też to,  że nasze doświadczenie nie jest dla Was gwarancją i może to być teren jakiegoś podwyższonego ryzyka.

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Trzęsienia ziemi | Dasht-e Lut

Sytuacji nie poprawiają sejsmiczne niepokoje w tym regionie, o ile zwyczajnymi niepokojami można to nazwać. W 2003 roku w wyniku trzęsienia ziemi w mieście Bam zginęło ponad 26 tysięcy ludzi. Tego nie możemy przewidzieć. Przed wyjazdem w tamte strony zapoznajcie się z regułami, jakich trzeba przestrzegać w trakcie trzęsienia ziemi. Podczas naszego pobytu w Iranie doszło do trzęsienia, ale w północno – zachodniej części kraju, prawie o 1000 kilometrów dalej. Nie należy bać się wyjazdu, ale tak jak podczas wszystkich podróży, przystosować się do specyfiki kraju i dbać o swoje bezpieczeństwo na tyle, ile tylko można.

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Jak wygląda Pustynia Lota? | Dasht-e Lut

Zaczęliśmy dość nietypowo, bo od nastraszenia Was, dlatego przejdźmy do pozytywów! Pustynia Lota, a dokładnie jej część, na której znajdują się skały wyrzeźbione przez wiatr – kaluty –  to coś, co po prostu trzeba zobaczyć. Kiedy trafiliśmy na zdjęcia kalutów w internecie, Dasht-e Lut od razu powędrowało na szczyt naszej listy miejsc, które w Iranie zobaczyć po prostu musimy. W internecie ta pustynia często funkcjonuje pod nazwą Kaluts Desert. Kalut w języku perskim oznacza ‚zamek z piasku’. Mamy mały kłopot z nazewnictwem, ponieważ Dasht-e Lut funckjonuje w internecie pod polskimi nazwami Pustynia Lota lub Luta, czasem też Pustynia Kalut, jednak nie jesteśmy pewni, czy są to poprawne nazwy.

Co do samego krajobrazu- miłośnicy pustyń i otwartych przestrzeni będą nimi zachwyceni. Coś, co nieodmiennie kojarzy nam się z Dzikim Zachodem i USA, nagle możemy oglądać w zupełnie innym zakątku świata. Strzeliste, czerwone góry o najbardziej wymyślnych kształtach, wyrastają nagle z sypkiego piasku i ciągną się po horyzont. Każdy jeden kalut zdaje się być piękniejszy i bardziej fantazyjny od poprzedniego. Rozsiane po całej pustyni szczyty zdają się być prawdziwymi zamkami z piasku. Kaluty prezentują się najpiękniej przy wschodzie i zachodzie słońca, kiedy promienie słoneczne wydobywają ich głębie koloru. Ciekawostkę stanowi fakt, że Pustynia Lota jak do tej pory dzierży palmę pierwszeństwa jeśli chodzi o najgorętsze miejsce na ziemi – satelity NASA odnotowały tu temperaturę przekraczającą 70 stopni Celsjusza! Na pustyni poczułam się też bardziej swobodnie, ponieważ nasz przewodnik powiedział, że mogę zdjąć chustkę z głowy (w końcu!), bo „tutaj rządzi tylko przyroda”.

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Przewodnik – obowiązek czy możliwość? | Dasht-e Lut

Niemało logistycznego gimnastykowania się dostarczyło nam planowanie wycieczki na Dasht-e Lut, oj niemało. Ale dzięki temu udało nam się zebrać wszystkie przydatne informacje w tym poradniku, który z pewnością Wam się przysłuży.

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Jak najłatwiej zwiedzić Dasht-e Lut? Ano z przewodnikiem. Nie ma to tamto, że lubicie wolność i swobodę. Nie w tym przypadku, już chociażby z tych względów, o których pisaliśmy w akapicie o bezpieczeństwie. Nigdy nie można przewidzieć co nam przydarzy się w podróży, a biorąc pod uwagę zajścia na drodze do Pakistanu sprzed lat, nie polecamy wycieczki na pustynię samemu. Przewodnik będzie wiedział, gdzie można jechać, a dokąd nie, gdzie się zatrzymać, z kim nie rozmawiać i w miarę swoich możliwości zapewni Wam  bezpieczeństwo. Poza tym, nie powinno się wybierać na pustynię samemu bez licencjonowanego przewodnika. Teoretycznie nikt tego nie sprawdza, nie ma tam kas – w ogóle niczego nie ma. Możecie przyjechać na pustynię samemu, wynajętym autem, ale co jeśli się zgubicie?

Jak to jest zgubić się na pustyni? Nam się to przydarzyło mimo, że byliśmy tam w towarzystwie przewodnika! Nie ma zasięgu, ciemna noc, a nasz przewodnik mówi, że od 5 lat jak pracuje na pustyni, to nigdy nie wiedział jeszcze tak ciemnej nocy. Godzinę błądziliśmy autem w poszukiwaniu właściwego kierunku w obawie, że stoczymy się ze skarpy lub nigdy nie odnajdziemy drogi (to znaczy ja się trzęsłam ze strachu, Panowie dawali radę, albo przynajmniej sprawiali takie wrażenie!). Poza tym, na pustyni mieszkają jadowite tarantule (nie widzieliśmy), węże (ale tylko w skałach), szakale i wiele innych zwierząt, a nasz przewodnik widział każde z nich. Pustynia Lota jest też jednym z najgorętszych miejsc na ziemi i po dwóch godzinach bez wody, w środku lata, nie macie tam żadnych szans. Przewodnik też wie gdzie jest najładniej, pokaże Wam najlepsze punkty widokowe i wskaże kaluty, na które można wejść. 

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Dojazd na Pustynię Lota | Dasht-e Lut

Największym atutem podróżowania z przewodnikiem na Dasht-e Lut jest fakt, że nie ma jak tam dojechać transportem zbiorowym, a przewodnik zabierze Was własnym samochodem. Żadne autobusy czy pociągi na Dasht-e Lut nie jeżdżą. Możecie tam dojechać własnym autem, ale z wyżej wspomnianych powodów zalecamy, abyście poszukali przewodnika jeszcze przed wyjazdem! Przewodnik odbierze Was z Kerman, które jest głównym ośrodkiem miejskim w regionie i zabierze na pustynię. Przewodnika można znaleźć też w Kerman, ale jeśli macie mało czasu, lepiej umówić się z kimś wcześniej przez internet.

Do Kerman możecie dolecieć samolotem z Teheranu i innych dużych miast, a także dojechać autobusem z :

  • Shiraz – odjazdy o 06:15, 20:30, 21:30, koszt 490 tys. riali, czas przejazdu 9 h
  • Teheran – odjazdy regularnie od 14:00 do 22:00, koszt 690 tys. riali, czas przejazdu 14 h
  • Jazd – odjazdy regularnie od 06.00 do 17:00, koszt 280 tys. riali, czas przejazdu 4-5 h [z Kerman do Jazdu wyjeżdżaliśmy o 8.50]
  • Isfahan – odjazd o 21:15, koszt 490 tys. riali, czas przejazdu 10-11 h
  • Meszhed – odjazdy o 14:00, 17:40, 20.30, koszt 690 tys. riali, czas przejazdu 14-15 h
  • Bandar-e Abbas – odjazy o 11:30 i 21:30, koszt 370 tys. riali, czas przejazdu 7-8 h
  • Pociągiem – dojedziemy do Teheranu (odjazd o 15:00 i 22:30, cena 500-700 tys. riali, czas przejazdu 14 h) i Meszhedu (odjazd o 17:40, cena 650-900 tys. riali, czas przejazdu 16-17 h)

Wskazówka: Polecamy połączenia nocne! Bardzo wygodne, tanie, szybkie. Autobusy VIP zabierają na pokład zazwyczaj tylko 25 pasażerów, fotele rozkłada się do pozycji półleżącej, podczas drogi serwowane są przekąski i napoje. Można zaoszczędzić na noclegu i nie tracić czasu na przejazdy. Z kolei decydując się na lot wewnętrzny, trzeba mieć na uwadze zły stan floty lotniczej w Iranie i stosunkowo częste katastrofy lotniczej.

Dasht-e Lut, kaluty, pustynia kalut, pustynia lota

Kolejnym plusem jest to, że z przewodnikiem możecie dowolnie ustalić swoją trasę. Nie musicie decydować się tylko na wizytę na Dasht-e Lut. Jeżeli w okolicy jest jakiekolwiek miejsce, które chcielibyście odwiedzić, przewodnik Was tam zabierze. Co więcej, przewodnicy mieszkający w Kerman i okolicach znają takie miejsca, o których nie przeczytacie w żadnych przewodnikach. Może zobaczycie liczne pustynne zamki, Ogród Mahen, Cytadelę w Bam, absolutnie przepiękny i mało znany kanion Rageh i Keshit i inne miejsca. Na przykład te ze zdjęć poniżej.

Kolorowe Góry | Dasht-e Lut

Na zdjęciach oglądacie Kolorowe Góry, które nawet nie mają oficjalnej nazwy i są tak roboczo nazywane przez Irańczyków. Możecie poprosić przewodnika – kierowcę, żeby wybrał drogę na Pustynię Lota właśnie przez te góry. Zdjęcia nie oddają niezwykłości tego miejsca, serio. To było największe zaskoczenie naszego wyjazdu! Do tej pory kolorowe góry kojarzyły nam się jedynie z Peru albo Chinami, a tu taka niespodzianka.

Twierdza Rayen | Dasht-e Lut

Albo Twierdza Rayen. Historia twierdzy jest bardzo ciekawa, a malowniczo położone ruiny prezentują się na tle ośnieżonych gór przepięknie. Widok z jednej z wież twierdzy był jednym z najlepszych, jakich doświadczyliśmy w Iranie. Choć renowacja twierdzy po trzęsieniu ziemi w 2003 roku nie była dokładna i momentami budowla może się wydać zaniedbana – nie można odmówić jej uroku.

Wycieczki zorganizowane na Pustynię Lota | Dasht-e Lut

Na początku musicie się jeszcze nastawić na to, że wycieczki zorganizowane na Dasht-e Lut nie są wycieczkami w naszym rozumieniu tego słowa. I to jest w tym wszystkim najlepsze! Nie ma żadnych grup, ustalonych schematów, widełek cenowych, ustalonych z góry tras czy ograniczeń. Tylko ledwie raczkująca turystyka, która jest jeszcze płynna i nie narzuca schematów. Oczywiście w internecie możecie znaleźć kilka biur oferujących wycieczkę na pustynię w dość wysokich cenach, co ostatecznie i tak sprowadza się do podróży z prywatnym kierowcą, który na miejscu niekoniecznie musi się okazać przewodnikiem.

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Jak znaleźć przewodnika na Pustynię Lota | Dasht-e Lut

Nie przez oficjalne strony

Przez internet, ale nie przez oficjalne strony. Jeśli drogą elektroniczną zgłosicie się do organizatora takich wycieczek, będziecie płacić za całe auto mocno zawyżoną cenę, nawet jeśli podróżujecie w pojedynkę lub dwójkę. Na miejscu zawsze można coś wytargować. Poza tym mieliśmy w Iranie takie historie, że przez stronę oficjalnego organizatora wynajmowaliśmy kierowcę – przewodnika, który nie umiał mówić po angielsku i nie był przewodnikiem, tylko kierowcą. Nie jesteśmy nawet pewni, czy zapłacona przez nas kwota w jakimkolwiek ułamku dotarła do wykonawcy zadania, czyli kierowcy, dla którego mogło  to być jedyne źródło utrzymania.

Przykładowe wycieczki organizowane – https://www.visitkalouts.com/

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Przez grupy na Facebooku lub na miejscu

Bardzo Wam w tym miejscu polecamy grupę na Facebooku o nazwie „See you in Iran”. Tam można załatwić sobie wszystko, zebrać wszelkie potrzebne informacje. To forum jest niczym elektroniczny targ. Piszecie, czego potrzebujecie lub kogo szukacie i w przeciągu paru minut pojawiają się dosłownie dziesiątki komentarzy. Szukasz przewodnika? Sam się zgłosi, przywita uprzejmie, zostawi swój numer telefonu. Wtedy zapisujecie sobie numery w kontaktach na Whatsappie (konieczność do podróży po Iranie!) i nawiązujecie rozmowę prywatną. Wy przekazujecie kiedy i co chcecie zobaczyć, przewodnik Wam doradza i podaje cenę, możecie się targować i ostatecznie umawiacie się na wycieczkę. Z tego sposobu korzystaliśmy dwa razy i dwa razy sprawdził się wyśmienicie. Większość Irańczyków związanych z turystyką jest na tym forum, także nie będziecie mieć najmniejszego problemu ze znalezieniem przewodnika. Oprócz tego, na Facebooku znajdziecie bardziej szczegółową grupę o nazwie „Iran Kalut”, którą tworzą przewodnicy z Kerman i okolic.

Tak jak pisałam wcześniej, przewodnika można także znaleźć w Kerman, jednak jest to sposób dla osób, które mają pod dostatkiem czasu. Nasz napięty plan nie pozwalał na chodzenie po mieście i szukanie najlepszej oferty, gdyż zwyczajnie zabrakłoby nam na wszystko czasu. Jeśli więc chcecie oszczędzić na czasie, warto rozważyć zorganizowanie wycieczki jeszcze przed wyjazdem. Jeżeli chcecie mieć całkowicie wolą rękę, można też dojechać na pustynię taksówką z Kerman, co będzie się opłacało zwłaszcza wtedy, gdy podróżujecie grupą.

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Jakiego przewodnika wybrać? | Dasht-e Lut

Jeżeli bierzecie pod uwagę nasze skromne zdanie, to możecie rozważyć też wycieczkę z przewodnikiem, którego polecamy Wam z całego serca. Ahmad to filolog pochodzący z Kerman, licencjonowany przewodnik, który od 5 lat poświęca się oprowadzaniu wycieczek po regionie. Dobrze mówi po angielsku, a to co mówi, bardzo przypadnie Wam do gustu. Ahmad nie tylko ma ogromną wiedzę na temat atrakcji i zabytków oraz samej pustyni Dasht-e Lut, ale też z przyjemnością rozmawia o samym Iranie. Opowiada o historii, polityce, problemach społecznych, o tym jak żyją ludzie, o swoim życiu i rodzinie. Równie często zadaje pytania o nasze życie w Polsce, o nasze podróże i marzenia. To właśnie on przybliżył nam Iran „od środka”, z perspektywy mieszkańców jego kraju. Pokazał nam życie codzienne w Iranie, a także kawałek  swojego świata. Jesteśmy mu za to niezmiernie wdzięczni i chcielibyśmy mu pomóc w jakiś sposób. Jego skromność, dobroć i empatia dosłownie nas urzekły.

W naszym odczuciu dużą zaletą Ahmada jest też jego takt. Nie zarzucał nas pytaniami, nie gadał bez przerwy. Wręcz przeciwnie – dużo było w naszych rozmowach milczenia, prywatności i spokoju. Dawał nam swobodę, pozwalał samym przechadzać się po pustyni. Nie był natrętny i czuliśmy się w jego towarzystwie doskonale. Namiar na Ahmada znajdziecie poniżej. Możecie się na nas powoływać.

Numer telefonu: +989131956447

Koszt wycieczki na Pustynię Lota | Dasht-e Lut

Skoro już znacie Ahmada, pora przejść do bardziej przyziemnych spraw. Ile kosztowała wycieczka na Dasht-e Lut z Ahmadem? 60 euro za dwie osoby. Za co płaciliśmy?

  • transport
  • kierowca – przewodnik
  • obiad, kolacja i dwa śniadania
  • nocleg przy pustyni u irańskiej rodziny w Shafiabad, obok pustynnego zamku
  • wizytę na Pustyni Lota, w twierdzy Rayen i przejazd przez Kolorowe Góry
  • ognisko i nocne oglądanie gwiazd na pustyni

Czy to mało? Naszym zdaniem tak. Koszty takiej wycieczki w biurach turystycznych są o wiele wyższe, a to co przeżyliśmy to nasze. Próbowaliśmy domowej, wyśmienitej kuchni irańskiej, spaliśmy przy pustyni pod niebem rozświetlonym milionem gwiazd, poznaliśmy irańską rodzinę, zobaczyliśmy niezwykłe miejsca – te wszystkie doświadczenia były warte tej, a nawet i trzy razy wyższej ceny. Warunki noclegowe były proste, ale wygodne, a klimat przedni i jedzenie pyszne. Byliśmy tam jedynymi gośćmi. Podczas ciepłych wieczorów można rozsiąść się na dworze na poduszkach i palić shishę, zrobić ognisko, obserwować gwiazdy i napawać się niezwykłą ciszą. Nasi gospodarze nie znali angielskiego, ale byli dla nas niezwykle uprzejmi i gościnni, a Ahmad tłumaczył nasze rozmowy.

Ile czasu poświęcić na Pustynię Lota? | Dasht-e Lut

Wszystko zależy od tego, ile czasu macie na cały pobyt w Iranie. My musieliśmy się zadowolić tylko jednym dniem i nocą, ale było warto i starczyło. Optymalne są 2-4 dni, podczas których można odwiedzić cytadelę w Bam, twierdzę Rayen, ogród Mahan, kaniony i spędzić jeden pełen dzień na Dasht-e Lut. Ale przy braku czasu również uda się to zaplanować w ciągu jednego dnia pod warunkiem, że wstaniecie bardzo wcześnie. Nasz plan wyglądał następująco:

  • nocny wyjazd autobusem w Shiraz do Kerman
  • przyjazd do Kerman około 7 rano
  • śniadanie w Kerman w okolicach ruin zamku
  • przejazd do Twierdzy Rayen i zwiedzanie, czas na kawę
  • przejazd przez Kolorowe Góry z postojami na podziwianie widoków i zdjęcia
  • dojazd do naszego zakwaterowania, obiad
  • pobyt na Dasht-e Lut (spacer bez przewodnika po określonej przez niego trasie)
  • wspólne zdobycie jednego z kalutów i podziwianie z niego zachodu słońca
  • ognisko i nocne podziwianie gwiazd
  • powrót na nocleg, kolacja, wspólna mini biesiada
  • rano śniadanie i powrót do Kerman na autobus odjeżdżający około 9 do Jazd

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Noc i ognisko na Pustyni Lota | Dasht-e Lut

Pustynię podziwialiśmy sami. Nie było tam ani jednego turysty czy mieszkańca. Cisza panująca na Dasht-e Lut aż dzwoniła w uszach. Żadnych kas, żadnych biletów, żadnych godzin otwarcia (chociaż nie polecamy odwiedzin latem). I dopiero gdy sami szukaliśmy drewna na opał, siedzieliśmy na gołej ziemi, jedliśmy ciastka, które udało nam się zakupić w sklepie przed podróżą, wtedy dotarło do nas, jak mało komercyjne jest to miejsce. Na Dasht-e Lut możecie mieć styczność z czystą naturą, podziwiać jej potęgę i kunszt. Dzielimy się z Wami tym miejscem, ale prosimy – nie zniszczcie tego. Niech Dasht-e Lut pozostanie jak najdłużej takie, jakim je widzieliśmy po raz ostatni. Ahmad do tego stopnia stara się wyjść naprzeciw swoim wycieczkowiczom, że dla naszych poprzedników pojechał po namioty do miasta gdy zażyczyli sobie, by spędzić noc na samej pustyni. Także jeżeli macie ochotę, to śmiało go pytajcie. A niebo? Ah, pustynne niebo. Nie ma słów by opisać ten widok.

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Kiedy jechać na Pustynię Lota? | Dasht-e Lut

Na pewno nie między czerwcem a sierpniem, kiedy to temperatury są ekstremalnie wysokie i przewodnicy unikają organizowania wycieczek na pustynię w tym czasie. My odwiedziliśmy Dasht-e Lut pod koniec listopada i trafiliśmy na bardzo przyjemną pogodę – około 20 stopni w ciągu dnia, słońce w południe dość mocno grzało, jednak przydał się cienki sweterek lub jakaś narzutka. Pogoda była wręcz wymarzona na eksplorowanie pustyni i okolic.

Dasht-e Lut, kaluty, pustynia kalut, pustynia lota

Czy warto odwiedzić Pustynię Lota | Dasht-e Lut

Wydaje mi się, że po przeczytaniu tego tekstu znacie już odpowiedź. Dla nas Dasht-e Lut i okolice miasta Kerman są odkryciem podróży do Iranu, terenem nieskażonym przez masową turystykę, gdzie można jeszcze oglądać nienaruszoną przyrodę, napawać się spokojem i ciszą. Kaluty zafascynują zwłaszcza osoby cenijące kontakt z naturą, eksplorowanie przyrody, pustyń i gór. Dziwaczne formacje skalne mieniące się tysiącem odcieni czerwieni są zaskakujące, oryginalne i piękne. Bardzo Wam Pustynię Lota polecamy, uwzględnijcie są w swoich irańskich planach.

Jeśli podobał Ci się ten tekst, będziemy wdzięczni jeśli udostępnisz go dalej!

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

Dasht-e Lut, kaluty, kaluts desert, Pustynia Lota

 

A tutaj znajdziecie listę pozostałych miejsc, które warto naszym zdaniem odwiedzić w Iranie:

Iran atrakcje – co warto zobaczyć w Iranie?

Magda M. 

Iran atrakcje – co warto zobaczyć w Iranie?

Iran atrakcje – co Wam przychodzi na myśl? Z czym kojarzy Wam się Iran? Z zatłoczonym Teheranem? Z ogromnymi pustyniami? Ośnieżonymi górami? Kolorowymi miastami? Głośnymi bazarami? Zastanawiacie się, jak wygląda Iran i jakie są w tym kraju ciekawe atrakcje? Dzisiaj podpowiadamy – co warto zobaczyć w Iranie. 

noc na pustyni w Iranie / Iran atrakcje

O Iranie marzyliśmy długo i już podczas kupna biletów wiedzieliśmy, że ta podróż wyrwie nas z butów. Czy tak się stało? Zdecydowanie tak! Przed wyjazdem mieliśmy spory dylemat. Im więcej czytaliśmy, oglądaliśmy zdjęć, poznawaliśmy relacji innych podróżników, tym coraz większy mętlik panował w naszych głowach – jak zobaczyć te wszystkie atrakcje w Iranie w tak krótkim czasie? Które wybrać? Każda z możliwości jawiła nam się obłędnie. Żal było z którejkolwiek zrezygnować. Wybrać mniej popularne miejsca czy uczęszczany szlak? Po chińskich doświadczeniach postawiliśmy na najbardziej popularną trasę wycieczkową po Iranie, jednak z pewnymi modyfikacjami. Chcieliśmy najpierw sprawdzić, czy dobrze się tam czujemy, a gdy nam się spodoba – wrócić i dokładniej eksplorować cały kraj. Na miejscu przejechaliśmy trzy i pół tysiąca kilometrów, zobaczyliśmy całkiem sporo – chociaż w stosunku do wielkości kraju i ilości atrakcji – wciąż niewiele. Po powrocie stworzyliśmy listę miejsc, które najbardziej nas urzekły i które naszym zdaniem warto w Iranie odwiedzić.

Dasht-e Lut – kaluty na Pustynii Lota | Iran atrakcje

Dasht-e Lut znajduje się w ścisłej czołówce najpiękniejszych miejsc, jakie widzieliśmy w życiu. Pustynia Lota, a dokładnie jej część, na której znajdują się skały wyrzeźbione przez wiatr – kaluty to coś, co po prostu trzeba zobaczyć. W internecie to miejsce często funkcjonuje pod nazwą Kaluts Desert. Kalut w języku perskim oznacza 'zamek z piasku’. Ciężko opisać słowami piękno kalutów – miłośnicy pustyń i otwartych przestrzeni będą nimi zachwyceni. Ta część Iranu wciąż pozostaje niezadeptana przez turystów, chociaż z roku na rok kaluty przyjeżdża oglądać coraz więcej osób. Jednak to wciąż jedno z tych miejsc na ziemi, gdzie można podziwiać potęgę przyrody i cieszyć się nią w samotności, bez tłoku i komercji. Na Dasht-e Lut można w całkowitym spokoju podziwiać skalne formacje przypominające pałace, oświetlone przez zachodzące słońce, odpoczywać w niewiarygodnej wręcz ciszy, podziwiać zachód słońca, a nocą grzać się przy ognisku i chłonąć wzrokiem niebo rozświetlone miliardem gwiazd. Pobyt na pustyni przy kalutach był jednym z naszych najpiękniejszych podróżniczych przeżyć. Ciekawostkę stanowi fakt, że Pustynia Lota jak do tej pory dzierży palmę pierwszeństwa jeśli chodzi o najgorętsze miejsce na ziemi – satelity NASA odnotowały tu temperaturę przekraczającą 70 stopni Celsjusza!

Kaluty Pustynia Lota Iran atrakcje

Kaluty Pustynia Lota Iran atrakcje

Kaluty na Pustyni Lota Iran atrakcje

Yazd | Iran atrakcje

To pustynne miasto całkowicie skradło nasze serca. Może w Yazd nie ma aż tylu zabytków i atrakcji, co w Shiraz lub Esfahan, jednak gdy ujrzycie panoramę miasta z jednego z tarasów widokowych, to gwarantujemy Wam – to będzie jeden z najpiękniejszych widoków w Waszym życiu. Oglądając Yazd z góry można się poczuć niczym w Baśni z Tysiąca i Jednej Nocy lub conajmniej spodziewać się Alladyna biegajacego po dachach. Czerwone mury niewysokich budynków, poprzeplatane wysokimi łapaczami wiatru, minaretami i kopułami meczetów na tle pobliskich gór to coś, co na długo zapadnie Wam w pamięć. Meczety w Yazd były również tymi, których zdobienia najbardziej nas urzekły w całym Iranie. Warto zapuścić się między kręte uliczki, starając się wczuć w bliskowschodni klimat i wyobrazić sobie te wszystkie kupieckie karawany, zgiełk bazarów, spokój odludnych ulic, zapach przypraw, smak orientalnej kuchni, widok kolorowych ubrań. Yazd pozwala przenieść się w czasie.

Jazd Iran atrakcje

Kolorowe Góry | Iran atrakcje

Pasmo górskie rozciągające się między miejscowościami Rayen a Golbaf oraz miastem Kerman, nie doczekało się oficjalnej nazwy i przez miejscowych nazywane jest „Kolorowymi Górami”. Barwne góry w Iranie kojarzą się raczej z okolicami miasta Tabriz, a te koło Kerman są praktycznie zawsze pomijane w przewodnikach. W tych Kolorowych Górach nie ma żadnej infrastruktury – szlaków, schronik, zabudowań. Jedynie prowadzi przez nie droga w kierunku miejscowości Golbaf. Warto wybrać się na przejażdżkę tą malowniczą trasą i podziwiać spektakularne kształy gór, a także ich ciekawe kolory. Trasa jest zazwyczaj pusta, w okolicy trudno o spotkanie z innymi ludźmi. Po raz kolejny w Iranie potęga natury sprawiła, że z zachwytu wrośliśmy w ziemię. To była jedna z najpiękniejszych tras widokowych w naszym życiu!

Kolorowe Góry Iran atrakcje

Esfahan – perskie ogrody i pałace | Iran atrakcje

Iran odwiedziliśmy jesienią, która nas totalnie oczarowała. Dawno nie widzieliśmy w Polsce tak pięknej jesieni. Była ona widoczna zwłaszcza w Esfahan, w którym można podziwiać wiele parków i perskich ogrodów. Miasto wręcz tonęło w złotych liściach, a służby porządkowe nie nadążały w ich usuwaniu. W tak barwnej krasie Esfahan prezentował się wyjątkowo malowniczo. Miasto uznawane jest za architektoczniną perełkę nie tylko samego Iranu, ale i całego Bliskiego Wschodu. I rzeczywiście – ilość meczetów, pałaców, kościołów i mostów momentami powala. Zdobienia poszczególnych świątyń i komnat, ich przepych i kunszt jest niewiarygodny. W Esfahan chyba spodoba się każdemu! Na nas największe wrażenie zrobiły pałace – Chehel Sotoon oraz Hasht Behesht. Nie wspominamy już o takich miejscach, jak meczety przy placu Imama – zwalają z nóg.

Twierdza Rayen | Iran atrakcje

Przyznamy, że po twierdzy Rayen nie spodziewaliśmy się cudów, bo miała być tylko zastępstwem dla wizyty w cytadeli w Bam – do której nie mogliśmy dojechać z braku czasu. Poza tym, cytadela w Bam została doszczętnie zniszczona podczas trzęsienia ziemi w 2003 roku. Położone bliżej Rayen zostało już odnowione, dlatego tam skierowaliśmy swe kroki, co teraz bardzo sobie chwalimy. Z powodów wyżej wymienionych, Rayen  podobno odwiedza ostatnio coraz więcej turystów. Jednak podczas naszej bytności – nie spotkaliśmy tam nikogo. Ciekawa historia twierdzy i malowniczo położone ruiny, prezentują się na tle ośnieżonych gór przepięknie. Widok z jednej z wież twierdzy był jednym z najlepszych, jakich doświadczyliśmy w Iranie. Choć renowacja twierdzy nie była dokładna i momentami budowla może się wydać zaniedbana – nie można odmówić jej uroku. Nam spodobała się ogromnie.

Shiraz – mauzoleum Shah Cheragh| Iran atrakcje

Shiraz poraził nas liczbą zabytków, pięknych ogrodów, meczetów, pałaców i mauzoleów. Dwa dni po dwanaście godzin bitego zwiedzania, a i tak odwiedziliśmy ledwie najbardziej znane atrakcje miasta. Z pewnością kojarzycie Nasir ol-Molk, czyli Różowy Meczet w Iranie, który rankiem zalewany jest falami kolorowego światła przez jego witraże – to właśnie w Shiraz! W mieście leżą też największi irańscy poeci – Hafez i Sa’di. Tutaj możecie odpoczywać w spokojnych ogrodach – Eram, Shaopuri czy Qavam. I to właśnie w Shiraz mieliśmy okazję oglądać najbardziej spekakularny jak do tej pory architektoniczny muzułmański cud – Mauzoleum Shah Cheragh. Jeśli chodzi o zabytki, to mauzoleum rozłożyło nas na łopatki najmocniej podczas całego wyjazdu. Ogromny plac otoczony arkadowymi zabudowaniami, których łuki podświetlone są różnymi kolorami, do tego piękna kopuła i minaret, niewiarygodnie kunsztowne i barwne zdobienia oraz wnętrza ozdobione milionami odłamków luster! Budowniczym tego miejsca łatwiej były wykonać tytaniczną pracę ułożenia ścian z fragmentów lustra, niż przymocowanie do nich całych dużych luster.  Czegoś takiego jeszcze w życiu nie widzieliśmy!

Naqhsh-e Rostam | Iran atrakcje

To miejsce surowe i niesamowicie piękne w swej prostocie. Oryginalne, nietuzinkowe i z punktu widzenia europejskiego turysty – zaskakujące. Naqhsh-e Rostam to groby wykute na wysokości w ogromnej skale, gdzie pochowano perskich królów z dynasti Achemenidów – Dariusza Wielkiego, Dariusza II, Artakserksesa oraz Kserksesa. Groby usytuowane są w dolinie w górach Zagros niedaleko Shirazu i Persepolis. Krypty wykute w skale ozdobione reliefami porażają ogromem. Jasne skały na tle intensywnie niebieskiego nieba prezentują się wspaniale. Jeżeli wybierzecie się na wycieczkę do Persepolis, koniecznie zahaczcie o Naqhsh-e Rostam, to tylko kilka kilometrów dalej!

Kashan – kadżarskie rezydencje | Iran atrakcje

Kashan rywalizuje z Yazdem o miano najpiękniejszego miasta w regionie, jednak to pustynny Yazd chwycił nas szczególnie za serca. Ale Kashan ma coś, czego nie ma w innych miastach – piękne kupieckie rezydencje z XIX wieku wybudowane w stylu kadżarskim. Szczególne wrażenie robi Chane-je Abbasan. Rezydencja zaskakuje swoją wielkością – w niezliczonych komnatach, korytarzach i zaułkach można się szybko zgubić. Rezydencji w mieście jest więcej – Chane-je Tabatabaei, Chan-je Borudżerdi i każda z nich zasługuje na uwagę. Oprócz tego Kashan zachwyca ostentacyjnie pięknymi łaźniami, wpisanymi na listę UNESCO, ogrodem Fin czy meczetem Aqa Bozorg. W okolicy Kashanu można odwiedzić kilka ciekawych miejsc – pustynię Marandżab, wioskę Abjane, podziemne miasto Nuszabad czy mauzoleum Helala Alego, miasto więc stanowi dobrą bazę wypadową na zwiedzanie okolicy.

Meybod – nietypowe budynki | Iran atrakcje

Meybod to kolejne pustynne miasto zlokalizowane między dwoma największymi pustyniami Iranu – Wielką Pustynią Słoną i Pustynią Lota. Meybod liczy sobie ponad 1800 lat i można w nim oglądać unikalną architekturą pustynną. Czymś, co nas najbardziej zaskoczyło, to wieża lodu, czyli starożytna lodówka. W Meybod możecie oglądać miejsce, gdzie w starożytności mieszkańcy miasta doprowadzali do zamarznięcia wody, by na wiosnę cieszyć się lodem. Ponoć takich fabryk w Iranie było znacznie więcej. Kolejnym niezwykle ciekawym punktem na mapie Maybod, jest Wieża Gołębi. Z zewnątrz niepozorna, wewnątrz zachwyca kunsztem wykonania. W wysokich ścianach wykuto kilkadziesiąt tysięcy otworów, w których na noc kryły się gołębie. Ptasie odchody zbierali potem mieszkańcy miasta, by uzyskać nawóz! Oprócz tego, w Meybod można podziwiać także ruiny zamku Narin, a także porządnie odrestaurowany karawanseraj, gdzie mieści się Muzeum Dywanów. Wizytę w Meybod szczególnie polecamy fanom architektury, będą zachwyceni.

Persepolis | Iran atrakcje

Dla miłośników historii i starożytności wizyta w Persepolis podczas podróży po Iranie, będzie taką wisienką na torcie. Starożytna stolica świadcząca o potędze perskiego imperium jest miejscem, które chyba zawsze jako pierwsze przychodzi nam na myśl, gdy mówimy „Iran” lub „Persja”. Persepolis zdecydowanie lepiej odwiedzić z przewodnikiem. Podczas samotnego zwiedzania łatwo pominąć istotne elementy, które przewodnik pomoże nam dostrzec. Jego opowieść zadziała na wyobraźnię i będziecie w stanie wyobrazić sobie wielkość i przepych wszystkich pałaców. Strzeliste kolumny, reliefy, ruiny komnat wyglądają niesamowicie na tle granatowego nieba. Warto poświęcić chociaż połowę dnia na wizytę w Persepolis, nie będziecie żałować! Z resztą, któż by nie chciał odwiedzić miasta uznawanego wówczas za „najbogatsze pod słońcem”, a zdobytego przez Aleksandra Macedońskiego?

Persepolis Iran atrakcje

Chak Chak | Iran atrakcje

Chak Chak to najświętsze miejsce pielgrzymkowe zaratrusztian na całym świecie. Na kompleks Czak Czak składa się niewielka jaskinia, w której stale płonie święty płomień oraz kilka pięter zabudowań i otwartych pomieszczeń, gdzie Irańczycy lubią organizować rodzinne pikniki. Może sama świątynia nie jest interesująca, ale już widok z licznych tarasów widokowych robi imponujące wrażenie. Podobnie jak trasa wiodąca do góry, na której świątynia Czak Czak jest dosłownie zawieszona. Pustynny krajobraz, przez który biegnie droga, jest oszałamiający i można poczuć się tam jak na innej planecie. Wizyta w Czak Czak będzie ciekawostką podczas podróży po Iranie i urozmaiceniem, a widoki po drodze i te roztaczające się ze świątyni – zawrócą Wam w głowach.

Czak Czak Iran atrakcje

Mahan – ogród Shazden | Iran atrakcje

Perski tyb ogrodu wywodzi się ze starożytności i rozprzestrzenił się na terenie całego Bliskiego Wschodu. Perskie ogrody charakteryzują się tym, że posiadają w centralnym punkcie sadzawkę lub basen, przy której wznosi się pawilon lub pałac, a cały geometryczny teren obrośnięty bujną rośłinnością, otoczony jest murem. Na terenie Iranu można podziwiać wiele perskich ogrodów, a kilka z nich jest nawet wpisanych na listę UNESCO. I nic w tym dziwnego. Na niewielkiej czasem przestrzeni obsadzonej roślinnością z całego świata, można się poczuć jak w małym raju. Doskonałym przykładem takiego ogrodu jest Shazden Garden w Mahan, czyli Ogród Książęcy, pochodzący z XIX wieku. Kaskady spływającej wody w długim basenie wśród soczystej roślinności robią wrażenie. Warto spędzić leniwe godziny blisko natury, w spokojnym, zielonym ogrodzie, który tym bardziej zdaje się być cudem, bo położony jest na tak pustynnym obszarze.

Abjane | Iran atrakcje

Co do miejscowości Abjane (Abyaneh) mamy mieszane uczucia, jednak uważamy, że wciąż zasługuje na uwzględnienie na tej liście. Piętrowo ułożona u podnóża góry Karkas wioska, o charakterystycznej czerwonej zabudowie, przyciąga ku sobie wielu turystów. My mieliśmy to szczęście w nieszczęściu, że trafiliśmy na paskudną pogodę. Dzięki temu, w wymarłym Abjane byliśmy jedynymi gośćmi. Z drugiej – pięknych widoków na wioskę i przylegle góry możemy się jedynie domyślać, gdyż chmury niemal całkowicie przykryły nam widok. Dlatego też ciężko nam ocenić, czy Abjane rzeczywiście jest warte odwiedzin. Rozczarowujące było również to, że na ulicach nie było widać turystów, ale także i mieszkańców, którzy noszą tradycyjne stroje i posługują się dialektetem. Mimo niesprzyjającej aury, wioska Abjane wydała nam się przyjemnym miejscem i jeżeli będziecie dysponować w Iranie odrobiną wolnego czasu, a przebywacie w okolicy, warto tam zajrzeć. Na zdjęciach podczas dobrej pogody Abjane wygląda bardzo zachęcająco, a nawet podczas brzydkiej pogody nie można było odmówić jej uroku i atmosfery.

Karawanseraj Zein-o-din | Iran atrakcje

Karawanseraj to rodzaj budynku, który był zajazdem dla karawan przemierzających jedwabny szlak. Rozprzestrzenione były na terenie całego Bliskiego Wschodu, jednak szczególnie dużo karawanserajów zachowało się w Iranie, gdzie były licznie budowane już od czasów starożytnych. Karawany wędrujące pustynią zatrzymywały się tam na nocleg. Karawanseraje oddalone były od siebie średnio o 30 kilometrów czyli tyle, ile była w stanie przejść w ciągu dnia karawana z wielbłądami. Jednym z popularniejszych obiektów tego typu w Iranie, jest Karawanseraj Zein-o-din. Pewien milioner z Teheranu postanowił odnowić to miejsce i stworzył w nim hotel, gdzie można poczuć się jak przed wiekami, podczas wizyty karawany w zajeździe, a także oglądać nocne rozgwieżdżone niebo w towarzystwie astrologa i spać w podobnych warunkach, w jakich czyniono to przed wiekami. Zein-o-din leży 60 kilometrów od Jazdu i warto wybrać się tu na wycieczkę. Inne karawanseraje można oglądać również w miastach, na przykład w Kashanie czy Meybod.

karawanseraj Iran atrakcje

Zurchane – Dom Siły w Yazd | Iran atrakcje

Aboslutny hit, miejsce „ciekawostka”. Domy Siły to takie starożytne siłownie! Zurchane, czyli właśnie dom siły, to miejsce gdzie odbywają się tradycyjne zapasy i ćwiczenia siłowe. Wszystko to odbywa się w rytm muzyki dobiegającej z bębnów i podczas śpiewów. Do domów siły mogli chodzić tylko mężczyźni. Ich najważniejszymi cnotami powinny być czyste myśli oraz męstwo. Ćwiczenia odbywają się w okrągłym pomieszczeniu, w którego centralnym punkcie znajduje się wgłębienie z matą, na której ćwiczą mężczyźni. Na podwyższeniu z kolei zasiada publiczność oraz morszid, czyli osoba prowadząca ćwiczenia, która co jakiś czas wykrzykuje hasła z Koranu oraz fragmenty irańskiego eposu Szahname. Tradycja Zurchane powoli zamiera, ale wciąż niektórzy zajmują się tym zawodowo i organizują pokazy turystyczne – na przykład wieczorami (godz. 16.30 , 17.30 i 19.00 )  w Jazd, tuż po prawej stronie placu Amir Chakhmag.

Kharanaq | Iran atrakcje

Kharanag szczególnie przypadło nam do gustu – wymarłe starożytne miasteczko, położone na wzniesieniu z widokiem na góry, rzadko – według naszego Przewodnika – odwiedzanie przez turystów, to ten rodzaj miejsca, które podczas podróży bardzo odwiedzać lubimy. Kharanaq, czyli ziemia słońca, jest bardzo starą, niemal wymarłą wioską, w której centrum żyją ledwie dwie rodziny. Wioska urzekła nas swoją gliniastą zabudową, całkowicie wyludnionymi krętymi uliczkami i zaułkami oraz pięknym położeniem. Kharanaq wygląda pięknie oglądane z jednego z dachów, a jeszcze lepiej z przeciwległego wzniesienia – podczas ładnej pogody do złudzenia przypominało nam toskańskie maisteczka na wzgórzach 😀 Jasne zabudowania z gliny mocno kontrastują z niemal czarnymi górami położonymi w okolicy. Tuż pod wioską znajduje się wspaniale zachowany akwedukt na suchej przez większość roku rzece. Warto udać się tam na spacer, bo z perspektywy akweduktu okolica prezentuje się szczególnie urokliwie. Nam się tam bardzo podobało i jeśli jesteście w Jazd i macie choć trochę czasu, koniecznie wybierzcie się na wycieczkę do Kharanaq, na przykład połączoną z wizytą w Meybod i świątyni Czak Czak.

Kharanaq Iran atrakcje

Kharanaq Iran atrakcje

Kharanaq Iran atrakcje

I jak Wam się podoba Iran? My wróciliśmy do domu totalnie podbici. Iran jest magiczny, kolorowy, gościnny, wyjątkowy i piękny. Powyższe miejsca składają się na dość utarty szlak, który polecamy i który warto przemierzyć, by zapoznać się z tym krajem i się w nim zakochać, a podczas kolejnych powrotów, poznawać coraz dalsze rubieże i mniej znane obszary. I taki też jest właśnie nasz plan! Mamy nadzieję, że w zamieszczonych tu zdjęciach i opisach znajdziecie chociaż trochę inspiracji. 

pustynia Iran atrakcje