Butrint zaciekawi tych, którzy potrafią bawić się swoją wyobraźnią. Jeśli przed zwiedzaniem poczytacie nieco więcej o tym miejscu, to być morze mury do was przemówią. Podczas wycieczki dowiecie się jak i dlaczego w tym miejscu powstała osada, a także zobaczycie niezwykłe ruiny liczące sobie tysiące lat. Zapraszam do Parku Narodowego Butrint!
Czego dowiecie się z tego artykułu?
Jak, kiedy i dlaczego powstał Butrint?
Co można zwiedzić w Butrint?
Jak dojechać do starożytnej osady?
Kiedy można zwiedzać stanowisko archeologiczne oraz ile to kosztuje?
Gdzie leży Butrint i co to za miejsce?
Butrint to stanowisko archeologiczne, gdzie można podziwiać pozostałości antycznego świata. Znajduje się na samym krańcu Albanii, na półwyspie Ksamil i tuż przy granicy z Grecją. Niepozorne, ukryte między drzewami miejsce zostało wpisane na listę UNESCO. Cały obszar parku archeologicznego jest dość rozległy, bo zajmuje aż 15 hektarów i niemal z każdej strony jest oblewany wodami jeziora. Do tego Butrint objęty jest ochroną w formie Parku Nardoweogo.
Jak powstał… i upadł Butrint?
Powstanie Butrintu owiane jest legendą. I to nie byle jaką, bo iliryjską osadę mieli założyć uciekinierzy spod Troi, a założycielem był sam syn króla Priama, co odnotował w swoich tekstach Wergiliusz. Inny mit głosi, że Butrint założył heros Eneasz, bohater wojny torjańskiej i syn króla Anchizesa oraz Wenus. Z upływem lat osada rozrastała się i zyskiwała na znaczeniu, stała się grecką kolonią i ważnym portem. W II w.n.e Butrint (lub Butrinti) przeszedł pod rzymskie panowanie i odgrywał istotną rolę aż do VI w.n.e., do momentu spustoszenia miasta w czasie wędrówki ludów.
Ostateczny upadek miasta przypieczętowało trzęsienie ziemi, w wyniku czego jego znaczna część znalazła się pod wodą. Zebrane przez archeologów dowody wskazują, że Butrint mógł już istnieć nawet w VII w.p.n.e. Jak to zwykle bywa, znaczenie Butrintu wynikało z jego strategicznego położenia między Grecją a Korfu. Osada wraz z portem przechodziła z rąk do rąk, a po panowaniu greckim i rzymskim pozostało mnóstwo antycznych świadectw w postaci świątyń czy budynków użytku publicznego. Ocalałe znaleziska udostępnione są dziś dla zwiedzających.
Butrint – ciekawostki
Droga z Sarandy do Butrint została wybudowana w 1959 roku z okazji wizyty Chruszczowa w Albanii. Naukowcy uznają budowę drogi za katastrofę ekologiczną dla okolicy. Sowiecki przywódca zaproponował komunistycznym władzom Albanii, aby zmieniły obszar Butrintu w bazę podwodną.
Prace archeologiczne w Butrincie ropoczęły się w 1928 roku na polecenie faszystowskiegp przywódcy z Włoch, Mussoliniego (bardziej w celach politycznych niż naukowych).
Według Plutarcha to właśnie w Butrincie miał umrzeć jedyny grecki bóg, a dokładnie bożek lasów, drzew, pól i pasterzy, Pan.
Stanowisko archeologiczne Butrint wielokrotnie padało ofiarą grabieży. Dzięki pracy m.in. Interpolu udało się odzyskać niektóre skarby, np. w 2000 roku w USA odnaleziono i zwrócono Albanii rzeźbę przedstawiającą głowę Liwii, żony cesarza Oktawiana Augusta.
Od XIV do XVIII wieku Butrint znajdował się w rękach Wenecjan i Imperium Osmańskiego, a przejściowo władali nim też Normanowie.
W XVI wieku Butrint został zdobyty przez wojska Sulejmana Wspaniałego.
Przez moment Butrintem władali też Francuzi za czasów Napoleona, ale ziemie te odbił Ali Pasza, przy okazji budując dwie fortece.
Co zobaczyć w Butrincie?
Moja wizyta w Butrincie przypadła na lipiec 2021 roku. W „normalnych” czasach pewnie napotkałabym tłumy innych turystów. W czasach światowej pandemii zwiedzałam kompleks niemal w samotności. Turystów było niewielu, ale też przyjechałam do bram paarku z samego rana. I to wam polecam z dwóch powodów. Pierwszym jest mniejsze obłożenie terenu, a drugim pogoda. Jeszcze przed południem na terenie stanowiska archeologiczznego panował taki skwar i duchota, że nawet drzewa w cieniu nie dawały ukojenia. Zwiedzanie ruin w Butrincie zajmuje około godziny czasu.
W całym kompleksie warto zwrócić uwagę na teatr niegdyś mogący pomieścić 1500 widzów, robiącą duże wrażenie wczesnochrześcijańską bazylikę, baptysterium z VII w.n.e., mury i fortyfikacje, łaźnie rzymskie i zamek wenecki zlokalizowany na wzgórzu, z któego roztaczają się ładne widoki na okolicę, a w którym mieści się niewielkie muzeum. Po parku archeologicznym poprowadzone są ścieżki – jedne lepiej, inne gorzej oznaczone. Kilka razy musiałam zastanaowić się gdzie iść dalej mimo mapki, którą otrzymałam w kasie. Na terenie kompleksu znajdują się toalety, ławki i kosze na śmieci. Lepiej odpuścić zwiedzanie z wózkami, bo w wielu miejscach trzeba pokonać kamienne schodki.
Dojazd do Parku Narodowego Butrint
Butrint znajduje się w odległości 5 kilometrów od Ksamilu i 20-30 kilometrów od Sarandy (w zależności od wybranej drogi). Z Sarandy kursuje tu autobus miejski przejeżdżający przez Ksamil. Autobus jedzie około godziny, bilet z Sarandy kosztuje 100 LEK i kupuje się go w autobusie u konduktora. Jednym z niewielu oznaczonych przystanków w Sarandzie jest ulica przy ruinach synagogi i niewielkim parku (Rruga Skenderbeu). Autobusy jeżdżą co godzinę.
Według turystycznego portalu poświęconego Sarandzie, autobusy odjeżdżają z pierwszego przystanku 30 minut po każdej pełnej godzinie, począwszy od 05:30 (pierwszy przystanek obok bazaru przy ulicy Rruga Jonianet). Ostatni autobus z Butrint do Sarandy ma odjeżdżać z dużego, bezpłatnego parkingu pryz bramach do strefy archeologiczne,j o 21:30. Zdarza się jednak, że rozkład jazdy jest czysto umowny, więc lepiej nie polegać na ostatnich kursach i w ogóle na tych po zachodzie słońca. Przystanek w Ksamilu znajduje się na skrzyżowaniu przy hotelu Ardiani (do sprawdzenia w Google Maps).
Bilety i godziny otwarcia
Butrint można zwiedzać codziennie od 09:00 do 19:00. Bilety wstępu kosztują 1000 leków albańskich (ok. 38 zł) co jak na warunki albańskie jest dość znaczną sumą. Dzieci do 12 roku życia zwiedzają za darmo. Bilety kupione online kosztują 800 leków. Aktualne informacje na temat zwiedzanie znajdziecie na oficjalnej stronie kompleksu archeologicznego.
Czy warto zwiedzić Butrint?
Moim zdaniem nie jest to miejsce, do którego koniecznie trzeba jechać zaraz przy pierwszym przyjeździe do Albanii. Zwłaszcza, że Butrint leży niemal na samym końcu kraju. Co innego jeśli planujecie wakacje w Sarandzie czy Ksamilu. Wówczas, ze względu na bliskość atycznych ruin, aż szkoda by było ich nie odwiedzić. Wydaje mi się, że Butrint spodoba się tym, którzy interesują się historią i chcą poczytać coś więcej na temat tego miejsca. W innym wypadku dla turysty będzie to jedynie sterta kamieni, które niewiele mówią.
Aby zrozumieć historię Butrintu i jego znaczenie, warto przy okazji zwiedzania trochę doczytać. Niekoniecznie będzie to interesujące miejsce dla dzieci, chociaż to już kwestia indywidualna i pewnie zależy od samego dziecka. Mi się podobało, dość dobrze zachowane ruiny zrobiły na mnie spore wrażenie, ale też interesuję się historią. Jednak na pewno nie jest to miejsce, które koniecznie muszę zobaczyć jeszcze raz czy będę obowiązkowo polecać tym, którzy jadą do Albanii pierwszy raz. Na pewno powinni odwiedzić Butrint ci, którzy lubią zwiedzać zabytki.
Największe wrażenie zrobiły na mnie ruiny wczesnochrześcijańskiej światynii, które zwiedzałam w samotności. Według mnie park archeologiczny to miejsce dość klimatycznye, ale tylko jeśli chcemy się wsłuchać w to co mówią mury. Butrint traktuję bardziej jako ciekawostkę, którą warto zobaczyć przy okazji będąc w okolicy.
Udanego zwiedzania, Magda
Pozostałe artykuły z Albanii:
- Blue Eye/Błękitne Oko
- Najciekawsze atrakcje w Albanii
- Rzeka Shala
- Jezioro Koman
- Albania na własną rękę
- Jezioro Bovilla
- Berat w Albanii
- Dolina Valbony
